Felsefe doktorasında uygulamalı etik alanında uzmanlaşan AI Ethics Lab kurucusu Cansu Canca, çalışmalarında etik, inovasyon, ve regülasyonun kesiştiği alana odaklanıyor.
AI Ethics Lab’i kurmadan önce, Hong Kong Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Cansu, daha önce Harvard Hukuk, Tıp ve Toplum Sağlığı Fakültelerinin yanı sıra Osaka Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Dünya Sağlık Örgütü’nde araştırmacı olarak görev yaptı. AI Ethics Lab’de mühendisler, hukukçular, ve felseficileri kapsayan ekipleriyle, akademide ve endüstride teknoloji alanında çalışanlara etik analizi ve rehberlik sağlamayı amaçlıyor.
Cansu Canca aynı zamanda 1 Ekim’deki smartcon2019 İstanbul’a konuşmacı olarak katılacak. smartcon ekibi, kendisiyle yapay zeka etiği üzerine bir konuşma gerçekleştirdi.
AI Ethics (yapay zeka etiği) alanına nasıl girdiniz, ne ilginizi çekti?
Benim eğitimim felsefe alanında, uzmanlığım da uygulamalı etik. Uzun süre etik ve sağlık kesişimine odaklandım. Yapay zekaya geçişim de aslında bu alan üzerinden oldu. Yapay zeka sistemi kullanan sağlık teknolojilerini araştırdıkça ve bu teknolojilerin etik yönlerinin çalışılmadığını fark ettim. Ne yazık ki ne akademide ne de endüstride yapay zeka etiği alanına eğilen, bu konuda ciddi çalışmalar yapan bir yer bulamayınca AI Ethics Lab’i kurdum.
Yapay zeka etiğinin çok ilginç olan yönü bu sistemlerin su anda hayatimizin her alanına girmiş olması ve buna rağmen bizim bu sistemleri etik yönden yeterince incelememiş olmamız. Elinizdeki telefonda birçok yapay zeka sistemi çalışıyor ve bunlar size haritalarda yon göstermekten, yaptığınız aramaları düzenlemeye kadar sizin hayatınıza sürekli yön verirken bir yandan da sizinle ilgili verileri topluyorlar. Bütün bu sistem işlerken ortaya birçok da etik soru çıkıyor. Sizin verilerinizi kimler kullanabilir? Ne amaçlarla kullanmaları doğru olur? Size sunulan arama sonuçları veya sosyal medya “feed”i neye göre düzenlenmeli? Bunların sizi bazı ürünlere veya bazı fikirlere yönlendirmeleri doğru olur mu? Bu ve benzeri birçok soru.
Toplumun bu konuda bilmesi gerektiğini düşündüğünüz en önemli noktalar neler?
Cansu Canca
Yapay zeka etiği dediğimizde sanki sadece geleceğe yönelik bir konudan bahsediyoruz gibi düşünülüyor. Halbuki bahsettiğimiz konular sizin bugün sağlığınızla ilgili ne karar verdiğinizi, hangi is başvurunuzun işverenin eline bile geçmeden elendiğini, hangi bilgilerinizin sizin izniniz olmadan işlendiği ve kullanıldığını belirleyen sistemlerle ilgili. Bu soruları erteleme gibi bir lüksümüz yok, hatta bunlara bakmakta geç bile kaldık. Bunu en net sekliyle büyük teknoloji şirketlerinin kendilerini içinde bulduğu skandallarda görüyoruz.
Bir diğer önemli nokta ise şu: Etik sorular teknolojiye ek sorular değil. Etik kararlar herhangi bir teknoloji geliştirilirken mutlaka bir şekilde verilen kararlar. Bunların üzerinde düşünmemiş olmamız, bu kararları onlara gereken önemi vermeden almış olmamız bunların teknolojinin mevcut bir parçası olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Dolayısıyla etik, teknolojinin içinde aslında hâlihazırda var olan soruları inceleyerek, problemleri çözmeye odaklanıyor.
1 Ekim’de smartcon2019 İstanbul Zirvesi’ne katılacaksınız. İzleyicilerinizi ne bekliyor sizin sunumunuzda?
Özellikle son 2 yıldır gittikçe daha çok yapay zeka etiğinden bahsetmeye başladık ancak bunu pratiğe geçirmekte hala zorlanıyoruz. Teknoloji ar-ge surecine etiği entegre etmek için bilinen bir metot mevcut değil. Şirketler farklı yöntemler deniyorlar. Ben AI Ethics Lab’de geliştirdiğimiz ve etiği pratik olarak nasıl teknoloji geliştirme ve üretme surecine dahil edebileceğimizi gösteren modelimizi izleyicilere sunacağım.
1 Ekim’de Wyndham Grand Levent’te gerçekleşecek olan smartcon2019 İstanbul zirvesi, Cansu Canca’nın yanısıra; Rapidminer kurucusu Ralf Klinkenberg, Simone Kaslowski, Faruk Eczacıbaşı, Sani Şener, Ahmet Dördüncü gibi birçok önde gelen ismi ağırlıyor. İlk günü konuşmalarla geçecek olan konferansın ikinci gününde ise; kazandıran yapay zeka stratejisi, akıllı müşteri deneyimi, veri bilimci kariyeri, büyük veri ve makine öğrenmesi gibi çeşitli konularda workshop’lar düzenlenecek.
