2019 şimdiye kadar 5G yılı oldu. 5G özellikli katlanabilir telefonlardan, kilometrelerce uzaktaki bir hastanın Mobil Dünya Kongresi’ndeki doktorlar tarafından koordine edilen ameliyatına, Amerika’da süper hızlı ağların erkenden tanıtılmasına, dokunsal internet ve nesnelerin internetine ve elbette robotlara kadar, 5G’nin adının geçmediği bir konuşma yok gibi.
Yazar: VMware EMEA Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Genel Müdürü Jean Pierre Brulard
Telekomünikasyon operatörleri veya iletişim hizmeti sağlayıcıları için, kapasitenin bir üst seviyeye taşınmasından, geçmişte mümkün olmayan yöntemlerle yeni hizmetler, içerik ve etkileşimler sunmaya kadar pek çok fırsatla dolu bir dönemden geçiyoruz. Günümüzde telekomünikasyon operatörleri veya iletişim hizmeti sağlayıcıları, nesnelerin interneti ve sınır bilişimin sunduğu fırsatlardan yararlanmak için 5G’yi kullanarak, birkaç yıl önce hayal bile edemeyecekleri mükemmel fırsatlarla karşı karşıya.
Fakat bu 5G’nin bir kırılma noktasında olduğu anlamına geliyor. Bugün alınan kararların iletişim hizmeti sağlayıcıları için, yeni katma değerli hizmetlerle pazardaki rakiplerini alt edebilmekten, sundukları iletişim ağlarının performansını ve operasyonel etkinliğini önemli ölçüde iyileştirmeye kadar oldukça geniş kapsamlı finansal ve operasyonel sonuçlar doğuracağı açıktır.
5G’yi yalnızca telekomünikasyon operatörleri için bir fırsat olarak düşünürsek onu anlayamayız. Ağ kullanan herhangi bir sektördeki herhangi bir firma (kısacası herkes) 5G lansmanı için planını yapmalı ve iş hedeflerine ulaşmak için 5G’yi nasıl kullanabileceğini düşünmeli.
Bu firmanın perakende, lojistik, şehir ya da kırsal çevre alanında, kamuda ya da özel sektörde faaliyet göstermesi hiç önemli değil. 5G yeni hizmet ve uygulamalar sunmak, otomasyonu ve bununla beraber gelecek imkanları artırmak, daha önce hayal bile edilemeyecek şekilde müşterilerle etkileşim kurmak için firmaları desteklemek anlamında olağanüstü fırsatlar vaat ediyor.
Ericcson Yeni Teknolojiler İş Birimi Başkanı Åsa Tamsons’ın CNN’e verdiği bir röportajda söylediği gibi bu çok da kolay bir şey değil. Çoğu kişi için 5G “yeni bir ağdan” fazlası değil. Bu yaklaşım, ilk etapta gereken yatırımı yapmak isteyen kurumların işini zorlaştırabilir. Firmaların, maliyetlerin gerekli olduğuna dair hem iç hem de dış paydaşlarını ikna etmek için epey çalışması gerekir.
Tek Ağ, Bir Dünya Fırsat
Jean Pierre Brulard
Pekâlâ, 5G neden sadece yeni bir “G”den ibaret değil, bu sorunun cevabını verelim. Basitçe açıklamak gerekirse, 5G, 4G’den çok daha hızlı, gecikme süreleri çok daha düşük ve bariz biçimde daha yüksek yoğunluğa sahip.
Nesnelerin internetinin sağladığı hizmetler, robotik, sürücüsüz araçlar, akıllı şehirler, kamu hizmetleri ve teletıptaki gelişmeler gibi çığır açan teknolojilerin sunduğu potansiyeli gerçeğe dönüştürmek istiyorsak, bu teknolojilerin her birini oyuna dahil etmek gerekir. Peki bu tam olarak ne demek?
5G’nin nasıl bir hız sağladığı son derece açık. Mevcut durumda indirilme süresinin yerel bant genişliği hizmetlerine bağlı olarak 20 dakika olduğu yüksek boyutlu bir filmin 10 dakikada indirilebilecek olmasından bahsedilirken genellikle 5G örneği verilir.
Verinin bir noktadan başka bir noktaya gönderilmesi için gereken zamanı yansıtan gecikme süresi konusu da çok farklı değil. Örneğin, ameliyat gibi durumlarda milisaniyeden daha kısa bir gecikme süresinden bahsediyoruz. Aynı zamanda, hızla birlikte düşünüldüğünde bu türden hızlı ve düşük gecikme süreli hizmetleri satın almak isteyen oyun tutkunları için de önemli bir faktör.
Aynı anda ağa bağlı olan cihaz sayısı düşünüldüğünde yoğunluğun boyutu anlaşılabilir. 23 milyarın üzerinde bağlantılı cihazın bulunduğu, daha fazla mobilite ve nesnelerin interneti kullanımıyla bu sayının artmaya devam ettiği bir dünyada yaşıyoruz. Herkesin oturum açmasıyla birlikte bağlantı hızının birden büyük ölçüde düştüğü durumları hepimiz yaşıyoruz. Bağlanırlığımız arttıkça eskisinden çok daha fazla cihaza hizmet edecek ağlara ihtiyaç duyuyoruz.
Bu durumların hepsi için 5G’nin mevcut 4G ağların sağladığı performansı çarpıcı bir şekilde iyileştirecek potansiyeli var. Bu potansiyel, tam da dijital dünyanın gerektirdiği bağlanırlık düzeyinde yeni hizmet ve uygulamalar sunmak için kullanılabilir.
Bu potansiyelden yüzlerce kilometre uzaklıktaki bir bölgeye hizmet eden bir hastane yararlanabilir. Mobil Dünya Kongresi’nde gördüğümüz üzere, bir cerrah başka bir yerdeki bir hastayı robotik teknolojisiyle kritik cerrahi işlemleri gerçekleştirmek için yüksek performanslı ve yüksek güvenilirliğe sahip 5G ağını kullanabilir. 5G, ağ dilimleme adı verilen bir kavramı da beraberinde getirdi. Bir ağ dilimi belirli hizmetleri sunmak için önemli olan teknik özelliklere sahiptir. Bu durumda, aksiyonların herhangi bir gecikme olmadan doğru zamanda alındığını garantilemek için düşük gecikme sürelerine, ameliyatlarda yüksek çözünürlüklü görüntü ve seslerin kalitesinden emin olmak için yüksek veri hacmine, operasyon süresince hizmetin devamlılığından ve bu performansın diğer mobil kullanıcılardan etkilenmediğinden emin olmak için yüksek güvenilirliğe sahip hizmetler sunmak için bir ağ dilimi kullanılabilir.
Bir de perakende sektörünü ele alalım. Artırılmış ve sanal gerçekliğin, sektörün karşı karşıya olduğu güçlüklerin bir kısmının önüne geçebilecek bir yöntem olarak uzun süredir reklamı yapılıyor. 5G’nin düşük gecikme süreleriyle birlikte, bu teknolojiler, müşterilerin satın aldıkları ürünlerin kendi ortamlarında ya da kendi üstlerinde nasıl durduğunu kolayca görebilmelerini sağlayarak, niş yeniliklerden ziyade herkesçe benimsenen çözümler olarak görülebilir.
Hepimiz dronelarlarla ürün teslimatı yapılması gibi pek çekici fikirleri duymuşuzdur; bunu düşününce gözümüzün önüne etrafta dolaşan pilotsuz nesne kümeleri geliyor olmalı. 5G’yle birlikte bu durum rahatsız edici bir hayal ürününden fazlasına dönüşebilir. Yüksek yoğunlukla birlikte, ağlar, uzaktan kumanda edilen operatörlerin drone hareketliliğini koordine edebilmesini ve yolda yaşanabilecek çarpışmaların önüne geçilebilmesini sağlarken çok sayıda hava cihazını destekleyebilir hale gelecek. Bunun zincirleme etkisi olarak da özellikle kentlerde hava cihazı trafiğinin sıkışması önlenebilirken önceden teslimat için gerekli altyapıdan yoksun olan ücra lokasyonlara da ulaşılabilecek.
Tüm bunların gerçekleşmesi için ağ altyapısına yüklü bir yatırım yapılması gerekecek. Bu, iletişim hizmeti sağlayıcıları için çok büyük bir girişim. Aslında bu da sadece 5G ağından ziyade, pek çok kişinin 4G ve 5G’nin bir arada kullanımına şahit olacağının sebebi. 4G temel hizmetleri sunmak için kullanılırken, 5G de belirli görevlere tahsis edilecek. Bu sebeple, telko bulut sahibi olmak çok önemli. Telko bulut, Vodafone gibi operatörler tarafından çok değer verilen, hem mevcut 4G’yi destekleyen hem de 5G’ye Zemin hazırlayan yazılım tanımlı bir teknoloji. Vodafone grubu teknoloji başkanı Johan Wibergh, “Ağ operasyonlarımızı ve yönetimini otomatize etmeye devam ederken esnek ve çevik olma yeteneğine yalnızca yazılım tanımlı bir altyapıyla ulaşılabilir. Ağ sanallaştırmaya ve telko bulut altyapısına geçişimizle birlikte daha kısa sürede yeni ürünlerimizi sunabildiğimiz ve bu sayede elde ettiğimiz ekonomik kazanımlardan son derece memnunuz” diyor.
Kurumlar 5G’yle, nesnelerin interneti, sınır bilişim ve yapay zeka gibi dijital devrimin bir sonraki aşamasını şekillendirecek çığır açan teknolojilerden faydalanmak için ihtiyaç duydukları bağlanırlık ve hız düzeyine ulaşabilir. Her şey bir yana, yazılım tanımlı altyapıyla desteklenen, özellikleri ve vaat ettikleriyle, 5G, köklü kurumların operasyon ve iş modellerini dönüştürecek güce sahip.
Şirketlerin, Başarmak İçin 5G’den Faydalanması Şart
5G’nin sunduğu potansiyelin halen farkına varamadık. Tamamen benimsenmesinden önce hayata geçirilmesi gereken pek çok şey var; ancak, kurumların kendi rekabetçi güçleri için bu yeni ağların gücünden nasıl yaralanabileceğini düşünmeye başlaması lazım. 5G’nin sadece yeni bir “G” olarak algılanması, 5G’nin sunduğu fırsatlar ayağımıza geldiğinde hazır olmamız ve ortaya çıkan bu büyük fırsatları riske atmamız anlamına gelir. 5G, pek çok yeni teknolojiyi gerçeğe dönüştürmeyi vadeden ağ ve altyapıdır. 5G’nin sunduklarından faydalanamayan kurumlar, dijital dünyada ayakta kalabilme savaşı verecektir.
