UNESCO tarafından 2025 Dünya Kuantum Yılı kapsamında resmî etkinlik statüsü verilen Türkiye Kuantum ve Derin Teknoloji Zirvesi, 4 Aralık 2025’te İstanbul Feriye’de gerçekleştirildi. Yarım gün süren bu yoğun ve dinamik program, Türkiye’de kuantum teknolojileri ve derin teknolojiler alanında yürütülen çalışmaların ticari değere dönüştürülmesini odağına alan ilk stratejik etkinlik olarak kurgulandı. Türkiye ve dünyadan araştırmacılar, girişimciler, endüstri liderleri ve yatırımcılar; kuantum teknolojilerinin ticarileşmesi, küresel pazar stratejileri ve finansman modelleri gibi kritik başlıkları vizyoner panellerle masaya yatırdı.
Açılış konuşmaları, Venture Vibe yatırım ortağı Gökhan Çelebi ve CEO’su Elif Bengi Özdemir tarafından yapıldı. Ardından TÜBİTAK BİLGEM’den Dr. Faruk Takaoğlu, Türkiye’nin ulusal kuantum yol haritasındaki kritik başlıkları paylaştı; Kadir Has Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nihat Berker ise temel bilimlerden ürünleşmeye uzanan gelişim çizgisini anlatarak Türkiye’nin yetenek ve bilgi üretimi bakımından güçlenen konumunu vurguladı. Zirve boyunca 200’ü aşkın katılımcı ve 40’tan fazla kurumun bir araya gelmesi, Türkiye’de kuantum teknolojilerine yönelik ilginin hem akademide hem özel sektörde giderek arttığını gözler önüne serdi.
Etkinliğin tematik omurgasını oluşturan paneller, Türkiye’nin bilim tarihinde iz bırakan Feza Gürsey, Engin Arık, Erdal İnönü, Nihat Berker, Ahmet Ziyaeddin Akçasu ve Behram Kurşunoğlu’na ithaf edilerek ülkenin akademik mirasının bugünün girişimleriyle nasıl birleştiğini ortaya koydu.
“Feza GÜRSEY ve Engin ARIK Paneli: Kuantum Yazılımları” başlıklı ilk oturumda, kuantum yazılımlarının araştırma laboratuvarından ticarî uygulamalara uzanan yolculuğu, küresel eğilimler ve Türkiye’de gelişen girişimcilik ortamı ele alındı. Moderatörlüğünü Emine Akpınar’ın üstlendiği panelde, Prof. Dr. Zafer Gedik (Sabancı Üniversitesi), Doç. Dr. Cihan Okay (Bilkent Üniversitesi), Gökçen Karasu (IBM Technical Leader) ve Doç. Dr. Deniz Türkpençe (Qready Kuantum Teknolojileri); kuantum yazılımda ticarileşme fırsatlarını, yerli simülasyon ve bulut platformlarını ve akademi–sanayi işbirliğinin geleceğini tartıştı.
Ardından gerçekleştirilen “Erdal İNÖNÜ ve Nihat BERKER Paneli: Kuantum Donanım Geliştirme ve Simülasyon”oturumunda, kuantum donanımlarının araştırma laboratuvarlarından ticarî uygulamalara ve üretim altyapılarına uzanan yolculuğu, bu alandaki küresel eğilimler ve Türkiye’de şekillenmekte olan yerli donanım ekosistemi ele alındı. Kerem Yurtseven moderatörlüğündeki panelde, Prof. Dr. Ömer Tahir Günkara (Yıldız Teknik Üniversitesi), Doç. Dr. Kadir Durak (CEO, Qubitrium) ve Prof. Dr. Evren Mutlugün (Rektör Yardımcısı, Abdullah Gül Üniversitesi); yerli donanım geliştirme, test altyapısı, ölçeklenebilir üretim modelleri ve ulusal kapasitenin güçlendirilmesine yönelik somut perspektifler sundu.
Günün en kapsamlı tartışmalarından biri ise “Ahmet Ziyaeddin AKÇASU ve Behram KURŞUNOĞLU Paneli: Kuantum ve Derin Teknoloji Ticarileşme Modelleri” başlıklı oturumda gerçekleşti. Bu panelde kuantum, yapay zekâ, fotonik ve ileri malzeme teknolojilerinin kesişiminde yükselen derin teknoloji ekosisteminin araştırmadan pazara uzanan dönüşümü ve Türkiye’nin bu alandaki yükselen rolü konuşuldu. Dr. Aslı Tuncer moderatörlüğündeki oturumda, Dr. Cem Ünsal (Senior Technology Analyst), Dr. Saliha Durmuş (Co-founder & CEO, PhiTech), Alparslan Işıklı (Co-founder, Buyutech), Barbaros Günay (CSA Manager, Microsoft) ve Sena Nomak (Founder & COO, PDC Therapeutics); derin teknoloji girişimlerinin ticarileşme modelleri, endüstri–girişim iş birlikleri ve uluslararası pazarlara açılım stratejilerini çok boyutlu bir çerçevede ele aldı.
Zirvenin uluslararası boyutunu güçlendiren “Global’de Başarılı Kuantumcularımız ve Venture Vibe Küresel Kuantum Paydaş Ağı” oturumunda ise, Claudia Fracchiolla (American Physical Society), Daniel Doll-Steinberg (EDENBASE), Prof. Dr. Fatih Özaydın (Tokyo International University), Dr. Serdar Tekin (Lancaster University), Dr. Gizem Acar Tekin (Photarix), Zhongyi Jiang (LoCo Quantum) ve Doç. Dr. Selma Coecke (King’s College London & NEUROssance) gibi isimlerin video katılımlarıyla küresel ekosistemde Türkiye’nin konumu tartışıldı.
Girişimcilik ve yenilik boyutunda ise, Banu Onaral ve Cahit Arf’a ithaf edilen Kuantum ve Derin Teknolojiler Girişimcilik Yarışması ve Akademisi, zirvenin en hareketli alanlarından birini oluşturdu. Qubitrium ve Quantum Orbit Labs sponsorluğunda yürütülen yarışma kapsamında, Türkiye’nin ilk kuantum ve derin teknoloji odaklı girişimcilik programı çerçevesinde sekiz yenilikçi ekip sahne aldı. Kuantum yazılımı, donanım, fotonik, güvenlik ve biyoteknoloji alanlarında çözüm geliştiren bu girişimler, projelerini yatırımcılara ve ekosistemin kilit aktörlerine sundular. Yarışma sonunda KuanTİM birinciliği, QSentry ikinciliği, Rabiya Kömür ve ekibi ise üçüncülüğü elde etti. Kazanan ekiplere, tüm masrafları program sponsorları tarafından karşılanacak yaklaşık 80 saatlik (10 gün) kuantum ve girişimcilik odaklı fiziksel ve çevrimiçi eğitim programı desteği sağlandı.
Tüm bu program akışı, Türkiye’de kuantum teknolojilerinin artık yalnızca akademik bir araştırma alanı olmadığını; girişimcilikten sanayiye, kamu politikalarından küresel iş birliklerine kadar çok katmanlı bir yapıya dönüştüğünü açıkça gösterdi. Türkiye Kuantum ve Derin Teknoloji Zirvesi, ülkenin kuantum teknolojilerinde bölgesel liderlik iddiasını güçlendiren ve Türkiye’yi küresel bilim–teknoloji ağlarına daha görünür bir şekilde taşıyan stratejik bir adım olarak değerlendirildi.
Bu etkinlik, Türkiye’nin bilimsel geleneği ile yeni nesil derin teknoloji girişimciliğini aynı platformda buluşturarak, geleceğin kuantum ekosisteminin temellerini atan öncü bir buluşma olarak tarihe geçti.
