İklim değişikliği ilerledikçe, orman yangınları gibi doğal afetler dünya çapında daha sık ve şiddetli hale geliyor. World Resources Institute verilerine göre, orman yangınları 20 yıl öncesine kıyasla bugün neredeyse iki kat daha fazla orman örtüsünü yok ediyor.
Yazan: Nokia Mobil Ağlar İş Grubu Avrupa Kıdemli Başkan Yardımcısı Dr. Rolf Werner
Son yıllarda Avustralya, Brezilya, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya, Endonezya ve Batı Avrupa dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanında meydana gelen önemli orman yangınları, artan sıcaklıklar ve değişen hava modelleriyle daha da kötüleşen küresel bir eğilim göstermektedir.
İklim modelleri, orman yangınlarına eğilimli koşulların daha da yaygınlaşacağını ve bu durumun yangınla mücadele kuruluşları ile dünyanın dört bir yanındaki insanlar için büyük sorunlar yaratacağını öngörüyor. Orman yangınları, mülk, altyapı, çevre ve ekonomi üzerinde önemli etkiler meydana getiriyor.
Ayrıca, dünya çapındaki yangın ve kurtarma hizmetleri üzerinde büyük bir baskı oluşturarak, diğer acil durumlar için kullanılabilecek kaynakları başka yerlere yönlendirir ve itfaiyecilerin ve hizmet ettikleri toplumların güvenliği için ciddi tehlikeler oluşturur.
İngiltere merkezli İtfaiye Teşkilatları Birliği tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre, orman yangınlarına müdahale eden kurumlar, bu felaketlerin artan sıklığıyla başa çıkmak için “ne yazık ki hazırlıksız” durumda.
Dünya, iklim değişikliğinin bir sonucu olarak artan orman yangınlarının tehdidi altındayken acil durum müdahalesinde her saniye önemlidir. Acil durum müdahale ekipleri hızlı hareket edebilmeli ve durumu değerlendirip harekete geçmek için gerekli bilgilere sahip olmalıdır. Özel kablosuz ağlar bu konuda önemli bir rol oynamaktadır.
Özel ağlar
Kamusal ağların üzerine aşırı yük bindiği veya hiç bulunmayabileceği orman gibi zorlu ve uzak yerler için özel kablosuz ağlar güvenilir ve özel iletişim kanalları sunar.
En yüksek seviyede güvenliği temin eden bu ağlar, kamusal ağlar arızalandığında bile kesintisiz iletişimi mümkün kılar. Örneğin, büyük bir orman yangını sırasında aşırı yüklenme ve altyapıya gelebilecek olası bir hasar nedeniyle kamusal ağlarda trafik olabilir veya bu hatlar çökebilir. Özel bir kablosuz ağ, dayanıklı ve güvenli bir iletişim platformu sunarak bu riskleri azaltır.
Böyle bir özel ağ, acil durum müdahale ekiplerinin daha verimli bir şekilde koordine olmasını, önemli bilgileri hızlı bir şekilde paylaşmasını ve gerçek zamanlı kararlar almasını sağlayarak müdahale sürelerini önemli ölçüde kısaltır ve operasyonel verimliliği artırır.
Ayrıca, özel kablosuz ağlardaki son gelişmeler, bunların acil durum yönetimindeki artan önemini göstermektedir. AirForestry AB, Tele2 ve Nokia ile birlikte son teknoloji bir 5G özel mobil ağ kurarak orman yangınlarına karşı önleyici tedbirler aldı. Bu ağ, orman seyreltme için kullanılan yüksek kapasiteli dronların kontrolüne olanak tanıyacak.
Bu yenilikçi yaklaşım, özel ağların uzak yerlerdeki karmaşık işleri üstlenebilme yeteneklerini göstermekle kalmıyor, aynı zamanda acil durum müdahale ekiplerine gerçek zamanlı operasyonlarda yardımcı olma potansiyellerinin de altını çiziyor.
Büyük miktarda veri
Özel ağlar, verileri gerçek zamanlı olarak analiz edebilen yapay zeka ve makine öğrenimi algoritmalarını destekler. Bu teknolojiler, yangının davranışı üzerinde öngörülebilir bir analiz yapmayı sağlayarak, orman yangınlarının yayılmasını ve yoğunluğunu tahmin etmeye yardımcı olur.
Yapay zeka uydu görüntüleri, hava durumu tahminleri ve sensör verileri gibi çeşitli kaynaklardan gelen büyük miktarda veriyi işleyerek yangın noktalarını ve olası çıkış noktalarını tahmin edebilir. Örneğin, makine öğrenimi algoritmaları verilerdeki kalıpları ve korelasyonları belirleyerek orman yangını olasılığının ve davranışının tahmin edilmesini sağlayabilir.
Yapay zeka destekli modeller, orman yangınlarını kontrol altına alma ve tahliye için en iyi stratejileri önerebilir; acil müdahale ekiplerine kaynakları yönetmek ve personeli daha etkili bir şekilde konuşlandırmak için uygulanabilir iç görüler sağlayabilir. Acil durum müdahale ekipleri, yapay zekayı operasyonlarına dahil ederek orman yangınlarının önüne geçebilir, etkilerini sınırlayabilir ve genel güvenliği artırabilir.
Nokia’nın 2024 Endüstriyel Dijitalleşme Raporuna göre, özel kablosuz ağları kullanan işletmelerin %39’u dijitalleşme sürecini güçlendirmek ve yapay zeka ve analitik gibi tamamlayıcı teknolojileri desteklemek için uç bilişim teknolojileri veya yeni endüstriyel cihaz seçimlerini çoktan uyguladı; %52’si ise bunu yapmayı planlıyor. Bu entegrasyon, özel ağların gelişmiş yapay zeka uygulamalarını barındırma kapasitesini güçlendirerek, acil durum müdahale ekiplerinin erişebileceği analitik ve tahmine dayalı araçları geliştirmektedir.
Sensörlerin rolü
Ayrıca sıcaklık, duman, nem algılama ve hava kalitesini ölçen sensörler gibi Nesnelerin İnterneti (Internet of Things, IoT) cihazları sahaya konuşlandırılabilir ve ağa entegre edilebilir. Bu sensörler yangın tahmini ve yönetimi için faydalı bilgiler toplayarak durumsal farkındalığı ve karar verme sürecini iyileştirir.
IoT cihazları çevresel koşulları sürekli olarak izleyerek kumanda merkezlerine gerçek zamanlı uyarılar gönderebilir. Acil bir durum tespit edilir edilmez, kumanda merkezi en yakın itfaiye istasyonunu uyarabilir ve böylece hızlı ve doğrudan hedef odaklı bir müdahale yapılabilir.
IoT entegrasyonu, ayrıntılı verilerin toplanmasını sağlayarak, sahadaki duruma dair kapsamlı bir görünüm sunar. Bu veri odaklı yaklaşım daha güçlü bir koordinasyon ve daha bilinçli kararlar alma imkanı sunarak nihayetinde orman yangınlarına daha etkili müdahale etmeyi kolaylaştırır.
IoT cihazları ayrıca olay sonrası analiz sürecinde de yardımcı olarak yangının davranışı ve kullanılan müdahale stratejilerinin etkinliği hakkında iç görüler sağlayabilir.
Artan orman yangını tehdidi, acil müdahale konusunda proaktif bir yaklaşım gerektiriyor. Acil durum müdahale ekiplerinin kullanımına tahsis edilecek özel kablosuz ağlar ve modern teknoloji, orman yangınlarını etkili bir şekilde yönetme kabiliyetini önemli ölçüde iyileştirebilir.
Yaşamları ve mülkleri iklim değişikliğinin artan tehditlerinden korumak, en ileri iletişim teknolojilerinin kullanılmasını gerektirir. Yapay zeka ve IoT cihazlarının özel kablosuz ağlar üzerinden birbirine bağlanması ve birlikte çalışmasını kolaylaştırarak, orman yangınlarına müdahalenin daha verimli olmasını ve iyi koordine edilmesini sağlayabilir, böylece orman yangınının etkilerini azaltarak toplumu güvende tutabiliriz.
