Binlerce kilometre boyunca şarj etmeniz gerekmeyen elektrkli araçların, Alzheimer hastalığını tek dozda tamamen ortadan kaldıran ilaçların, ağ altyapınızın izinsiz geçişe asla müsaade etmeyen güvenlik bariyerleriyle çevrildiği bir gelecek hayal edin. Bunlar kuantum bilgi işlemin vaatlerinden sadece birkaçı.
Kuantum bilgi işlem, hesaplamalarını atom seviyesi ve atom altı parçacıkların davranışların hareketiyle gerçekleştiren, bugünkü geleneksel bilgi işlem yaklaşımlarını verim ve performans olarak hayallerin ötesinde seviyelere ulaşan yeni bilgi işlem platformuna deniyor. Bu güç endüstriyi, toplumu ve yaşamı değiştirmek adına önemli bir potansiyel ortaya koyuyor.
Kuantum bilgi işlem üzerinde onlarca yıldır süren araştırmaların son yıllarda meyvelerini vermeye başlaması, konuyu yakın zamanda gündeme taşıdı. İlk kez bu ölçekte deneysel bir teknolojinin yaygın kullanım alanları bulması için fırsat elimize geçti. Bugün bulut üzerinden kuantum bilgi işlem hizmeti sunan şirketler halihazırda mevcut.
Peki bu ne demek? İnternet veya akıllı telefonların gelişimiyle yaşadığımıza benzer bir atılımın eşiğinde miyiz? Belki, ama henüz bunun için erken. En azından böyle bir şeyden bahsedebilmek için kuantum bilgi işlemin önündeki mühendisliğe dayalı bazı engelleri aşmamız gerekiyor.
Yine de kurumların kuantum bilgi işlemin kendilerine ne getireceğini, işlerinin geleceğini nasıl etkileyeceğini bugünden hesaba katmasında fayda var. Özellikle de savaşların siber ortamda gerçekleştiği günümüzde, kamunun bu teknolojinin güvenlik tarafında getireceklerini iyi anlaması gerekiyor.
Rekabetten Kopmak İstemeyenler Kuantumu Dikkate Almalı
Rekabetçi varlığını devam ettirmeye odaklanan şirketlerin kuantum bilgi işlem alanındaki gelişmeleri takip etmeleri ve kuantum ekosistemine uyum sağlayacak stratejileri bugünden kurgulamaya başlaması şart. Kriptografi, moleküler biyoloji, termoelektrik gibi bilimsel hesaplamalarda ve finans gibi karmaşık ilişkilerin yoğun olduğu sistemlerde kuantum bilgi işlemin önemli gelişmelere imza atması bekleniyor. Özellikle C sınıfı yöneticilerin bunu bugünden anlamak için çaba sarf etmesi önem taşıyor. Sıradaki milyar dolarlık fikir, belki de kuantum kubitleri arasında dolaşıyor.
Kuantum bilgi işlemin potansiyelinin heyecan verici olması, bu konuda pek çok düşüncenin ortaya çıkmasını sağlıyor. Ancak bundan önceki teknolojilerde olduğu gibi kuantum bilgi işlemin gerçek potansiyelini de gerçeğe dönüşüp hayatımıza girdiğinde göreceğiz.
Kuantum bilgi işlemin önemli ölçüde etki etmesi beklenen bazı alanlar şöyle sıralanıyor:
İlaç, Biyokimya, Otomotiv ve Havacılık
İlaç endüstrisi, karmaşık moleküllerin daha etkin modellerini ve simülasyonlarını oluşturabilmek için kuantum bilgi işleme odaklanan başlıca sektörlerden biri. Henüz başlangıç aşamasında olsa da daha etkin, yan etkisi daha düşük ilaç moleküllerinin geliştirilmesi ve tedavisi olmayan hastalıklara çare bulunması konusunda kuantum bilgi işlem umut vaat ediyor. Genler üzerinde çalışan sentetik biyoloji de daha dayanıklı bitkiler ve daha etkili besleyici gübreler üretebilmek için bu alandaki gelişmeleri dikkatle izliyor.
Kimya tarafında otomotiv, havacılık ve uzay sektörleri, daha etkin bataryalar, daha dayanıklı yüzey kapmaları, daha verimli enerji kullanımını sağlayacak modeller için kuantum bilgi işlemin gücünden faydalanmaya hazırlanıyor.
Finans, Ulaşım, Şehir Planlama
Kuantum bilgi işlem, daha gerçekçi simülasyonların çok daha kısa sürede hazırlanması ve karmaşık sistemlerin optimizasyonu konusunda büyük umut vaat ediyor. Finans sektörü risk optimizasyonunda kuantum bilgi işlemden yardım alırken, trafiğin ve toplu taşımanın daha verimli yönlendirilmesi de kuantum bilgi işlemin potansiyelleri arasında yer alıyor.
Veri Güvenliği
Bilgi ve iletişim sistemlerinin güvenliği söz konusu olduğunda, kuantum bilgi işlem teorik olarak günümüzün en güçlü güvenlik sistemlerini aşabilme gücüne sahip. Bu özellikle ulusal güvenlik adına endişe verici bir durum olmakla birlikte, çok daha güvenli iletişimin ve internetin de anahtarı olabilir.
Algılayıcılar
Kuantum algılayıcılar, kuantum bilgi işlemin potansiyel kullanım alanları arasında yer alıyor. Örneğin kuantum yerçekimi algılayıcıları sayesinde inşaat mühendisleri yapıları inşa etmeden önce toprak altının daha detaylı bir haritasını çıkarabilme şansına sahip. Volkanların patlayacağını öngörebilir, hatta döneceği köşenin arkasını görebilen otonom araçlar için kullanılabilirler.
Kuantum Geleceğe Hazırlanmak
Günümüzde kullandığımız pek çok teknolojiyi bundan 15 yıl önce bile hayal edemediğimizi düşünerek, kuantum bilgi işlemin gelecekte günlük hayatın normal bir parçası olacağını düşünmemek için bir sebebimiz yok. O yüzden bugünden bunun getirecekleri ve sonuçları üzerinde kafa yormak kurumlar için son derece mantıklı olacaktır. Özellikle veriyi işleme konusunda bu yeni teknolojinin pek çok yeniliğe gebe olduğunu gözden kaçırmamak lazım.
O nedenle kendinize şu soruları sorarak başlayın:
- Kuantum bilgi işlem, geleneksel bilgi işlemin çözmekte zorlandığı hangi problemlerin üstesinden gelecek?
- C sınıfı yöneticiler kuantum bilgi işlem kavramından haberdar mı? Haberdarsa, uzun dönemli planlamalarda bunun getireceklerini de dikkate alıyor mu? Haberdar değilse, bu konuda bilgi sahibi olan diğer şirketlerle veya girişimlerle bir araya gelmeyi planlıyor mu?
- Kuantum bilgi işlem inovasyon ajandanızın hangi aşamasında yer alıyor? İlk aşamalarda kuantum bilgi işleme doğrudan yatırım planlamak zorunda değilsiniz, bulut üzerinden deneyimleyebilirsiniz.
- Gelecekteki iş gücünüzde kuantum bilgi işlem deneyimi hangi öneme sahip olacak? Teknoloji olgunlaştıkça bu alandaki yetenekleri çekmek için ne yapacaksınız?
Kamu Kuantum Alanındaki Gelişmeleri Dikkatle Takip Etmeli
Ulusal güvenlik ve ekonomik rekabet alanındaki potansiyel getiriler, kamunun da kuantum bilgi işlemi göz önüne almasını gerektiriyor. Başta Çin olmak üzere bugüne dek Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği, Avustralya, Kanada ve diğer pek çok ülke bu alandaki araştırmalara ilgi gösterdiklerini ve yatırım yapacaklarını ilan ettiler.
Kuantum bilgi işlemin potansiyel kullanımı insan hayal gücüyle ve becerileriyle doğrudan ilgili. O nedenle kuantuma ilgi duyan kurum ve devletlerin bu alandaki yetenekleri çekmeleri şart. Şu an için fırsatları ve belirsizliği beraberinde taşıyan kuantum bilgi işlem, bu alandaki hayal gücünü tam potansiyeliyle ateşleyebilmiş değil.
Gün gelip de teknoloji olgunlaştığında hazır olmayanlar, kaybedenler arasında yerini alacaklar.
