Konutlar ve iş yerleri için tasarladıkları yapay zeka tabanlı online site yönetimi uygulaması ile Türkiye’de talep rekoru kıran, yurt dışında da adından söz ettiren Apti; başta AFAD, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve birçok kamu kurumuna hizmet vermekte olan Sentez, Avrupa’nın en hızlı, en yeni IoT teknolojilerinin ödüllü üreticisi Hubbox ile yapay zeka teknolojisini sismik hareketlerin izlenimi ve raporlaması hizmetlerini dünya genelinde hizmete sunan Seismic Al firmalarıyla güçlerini birleştirerek, konut, fabrika ve işyerleri gibi tüm binalara uygulanabilecek dünyada bir ilk niteliğinde başarıya imza attı.
Site, apartman ve iş merkezlerinin kontrol, yönetim otomasyon ve yönetim uygulaması Apti ile beraber Sentez’in gelişmiş sensörleriyle deprem dalgalarının oluş anındaki tespiti, Hubbox’ın ev, ofis, bina cihaz ve sistemlerinin EDIS’e entegrasyonu, Seismic Al’un ise yapay zeka tabanlı sismik izleme çözümleri bir araya getirilerek Emergency Disaster Information System (EDIS-Acil Afet Bilgi Sistemleri) hayata geçirildi.
Yerli ve yabancı 4 firmanın ortak sinerjisi ile bir araya gelerek kurulan EDIS, depremi önceden haber vererek insanların hayatını kurtaracak, aynı zamanda sanayi ve işletmelerdeki büyük ölçekli maddi kayıpların önüne geçecek.
Dünyada bir ilk niteliğinde ve deprem bölgesi Marmara’da en yüksek bütçeli yatırım ve en büyük teknolojik gelişme olan EDIS, akademisyenlerin, kamu yöneticilerinin ve bürokratların katılımı ile gerçekleşen lansmanla, EDIS Kurucu Ortağı ve CEO’su Ali Emre Erişen tarafından Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Teknopark Kongre Merkezi’nde basına tanıtıldı.
Projenin mimarlarından Ali Emre Erişen olası afet durumlarında tedbir alabilmenin mümkün olabilirliği fikri ile yola çıkmış, pek çok üniversitenin deprem araştırma enstitüleri ve sismoloji bilim insanlarının desteklerini alarak, 2017 yılında EDIS’in ilk çalışmalarına başlamıştır.
EDIS’in çalışma prensibi
Bilim insanlarının bugün erken uyarı sistemi üzerinde çalıştığını söyleyen Ali Emre Erişen, bu sistemle, yerin kilometrelerce altında kırılan fay hattının oluşturduğu depremin yıkıcı etkisinin yeryüzüne yayılmadan önce artık insanlara haber verilebildiğini söyledi. Fay hattı kırıldığında, tıpkı havada yayılan ses dalgaları gibi hareket eden iki dalga oluştuğunu dile getiren Erişen, “Eğer binaya erken uyarı sisteminin sensörü takılırsa ve devrede olursa, ilk yayılan P dalgası, yıkıcı olan S dalgası ulaşmadan önce, depremin yıkıcı etkisini haber verebilir” diye konuştu.
Türkiye’de ve dünyada önde gelen konumlarda bulunan geleneksel erken uyarı sistemlerinden farklı olarak, deprem merkezine en yakın noktalara kendi cihazlarını yerleştiren ve hesaplama süresini minimum seviyelere indiren EDIS ’i herkesin kullanımına sunabilmek için Apti, Sentez, Hubbox ve Seismic Al gibi alanında uzman dört firmanın bilgi birikimlerini ve tecrübelerini bileştirdiğini vurgulayan Erişen, tasarladıkları EDIS ’in dünyada bir ilk niteliğinde olduğunu ifade etti.
EDIS’in bir simülasyon ile tanıtıldığı basın toplantısında sistemi anlatan Ali Emre Erişen, proje kapsamında Marmara Bölgesi’nde belirlenen alanlara EDIS Deprem Algılama Radar Sistemleri’nin konumlandırıldığını ve bunlardan alınan sinyallerin saliseler içerisinde tüm kullanıcılara aktarılacak şekilde dizayn edildiğini belirtti. Erişen, yapılan testlerde elde edilen sonuçlara bakıldığında ise şu ana kadar dünya üzerinde geliştirilmiş en hızlı ve yüksek teknolojiye ulaşıldığının görüldüğünün ve bilimsel olarak ispatlandığının altını çizdi. Ayrıca konuyla alakalı dünyanın da ilgi odağı haline geldiklerini aktaran Erişen, www.iceew.org adresinde duyurulan International Conference on Earthquake Early Warning JSPS, “Deprem Erken Uyarı (EEW)” konulu konferansın EDIS sponsorluğunda bu yıl Türkiye’de gerçekleşeceğini belirtti.
Yazılım ve telif haklarının tamamı Türkiye’ye ait olan yazılımda, yabancı ortaklarla beraber geliştirilmekte olan EDIS projesi, eş zamanlı olarak İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri’nde de sürdürülmekte olup en kısa sürede deprem kuşağındaki tüm ülkelerde hizmet verilmesi amaçlanıyor.
Alınan erken uyarı sinyali ile doğalgaz, elektrik vb. sistemler kapatılabilecek
EDIS deprem erken uyarı sistemi sayesinde, insanlar bulundukları binalardan ayrılırken EDIS’in yapay zekâsı binayı depreme hazır hale getirecek sinyali iletiyor. Bina içerisinde gerekli bağlantılar da yapılarak alınan sinyal ile binalar ikincil afetleri önlemek için asansörü en yakın katta sabitleyip, yangın ve patlama risklerine karşı elektrikle çalışan cihazları ve doğal gazı kapatabilecek. Bina çıkışlarında bulunan kapılar ve bariyerleri, elektronik geçişleri açık hale getirerek tahliye işlemlerini kolaylaştıracak. Sistem, sanayi ve dükkânlara direkt erişim ve hizmet verecek şekilde planlanmışken site, apartman ile iş merkezlerine erişim ve hizmeti Apti üzerinden hizmet sunacak.
