Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Çözülür?

Teknoloji hayatımızın olmazsa olmazı. Çocuklarımızın birer teknoloji bağımlısı olmaması için neler yapabiliriz sorusunun yanıtları bu yazıda.

Ebru Demirhan

Teknoloji insan hayatı için bir lütuftur. Sayısını bilemediğimiz oranda faydası vardır. Fakat faydası kadar kontrolsüz kullanımın zararları ile de karşı karşıyayız. Kişinin teknoloji kullanımı üzerinde kontrolünün kaybolması, teknolojiyi ölçüsüz ve sınırsız kullanması çok ciddi zararlara sebep olabilir. İnternet ve teknoloji bağımlılığı diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin bağımlısı olduğu teknolojik ürüne ulaşamadığında yoksunluk yaşadığı (nomofobi) bir durum olarak tanımlanmaktadır.

Teknoloji Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?

• Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalmak
• Yalnızca birkaç dakika diyerek saatler harcamak
• İnsanlarla internet üzerinden konuşmayı yüz yüze konuşmaya tercih etmek
• Çevrenizdekilere ekran karşısında geçirdiğiniz zaman hakkında yalan söylemek
• Uzun süre bilgisayar kullanmaktan dolayı göz, boyun, sırt ağrısı gibi fiziksel sorunlardan şikâyet etmek
• İnternete girmek için yemek öğünlerinden, derslerden ya da randevulardan ödün vermek
• Bilgisayarınızın başında çok fazla zaman geçirildiği için suçluluk duyuyorken bir yandan da büyük bir zevk almak ve bu iki duygu arasında gidip gelmek
• Bilgisayardan uzak kalındığı zaman gergin ve boşluktaymış gibi hissetmek

Teknoloji bağımlılığının neden olduğu sorunlar:

Sosyal alanda görülen şikâyetler

• Akademik başarıda düşüş
• Kişisel, aile ve okul sorunları
• Zamanı idare etmede başarısızlık
• Aktivitelerde azalma
• İnternet arkadaşları dışında izolasyon

Fiziksel şikâyetler

• Beden duruşunda bozukluk
• Uyuşukluk hissi
• Halsizlik
• Gözlerde yanma
• Boyun kaslarında ağrı ve sertleşme
• Elde uyuşukluk
• Uykusuzluk
• Beslenme bozuklukları

Bağımlılığı Yönetme Yöntemleri

• Çocuğunuzu tanımaya çalışın, yol haritası belirlerken onun neden bağımlı olduğunu anlamak çok önemli
• Çocuğunuzun ihtiyaçlarını görmeye çalışın. Hayatta, aile içi ilişkilerde ve sosyal ortamlarda beslenemediği, tamamlayamadığı ne var ki ekran karşısında arıyor?
• Günlük internet kullanım saatlerini değiştirin
• Haftalık internet kullanımı çizelgeleri hazırlayıp, uyulmasını sağlayın
• Destek grupları ya da aile terapisi gibi yöntemleri hayata geçirin
• Yapmayı isteyip de fırsat bulamadığı faaliyetleri bir deftere yazmasını sağlayın. İnternet kullanmak için yoğun istek duyduğunda yazdıklarından birini yapmasını isteyin

Çocuk ve Ergenlerde Bağımlılığı Önleme

2 yaşından küçük çocukların internet, TV ya da bilgisayarla karşılaşması gelişim süreçleri açısından uygun değildir. Okul öncesi yaş grubu için günde 30 dakikayı geçmeyecek şekilde internet kullanımı yeterlidir. İlköğretimin ilk 4 yılında ödev haricinde oyun ve eğlence için günlük 45 dakika zaman ayrılmalıdır. Sonraki yıllarda hafta sonu daha esnek olmakla birlikte günde 1 saat kullanım uygundur. Lise çağında da günlük 2 saat yeterlidir. Ebeveynlerin çocukların teknoloji ile geçirdikleri zamanı takip ettikleri kadar içerikleri de takip etmesi çocuklarını anlamaları açısından önemlidir.

Çocuğunuz teknoloji bağımlısı olmaması için;

• Ev düzeninizi TV veya internet benzeri teknolojik alet merkezli olacak şekilde kurmayın
• Çocukları teselli etmek, susturmak, yemek yedirmek için akıllı telefon/tablet vs. gibi aletleri asla kullanmayın
• Çocukların kontrolsüz ve uzun süre internet kullanmasına izin vermeyin
• Yemek ve çay saatlerinde bilgisayar başındaki çocuğa servis yapmayın, size katılmasını sağlayın

Çocuğunuz teknoloji bağımlısı ise

• Çocuklarınızı yetenek ve ilgi alanlarına uygun spor ve sanat dallarına, hobilere yönlendirin
• Çocuklarınızı arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri için yönlendirin, akran grupları içerisinde sosyalleşmesini sağlayın
• Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini destekleyin, onları bir araya getirecek aktivite planlayın
• Çocuğunuzun bilgisayar kullanımını kontrol edin ve sanal ortamdaki arkadaşlarını tanıyın
• Bilgisayarlarınızda güvenli internet uygulamalarının olmasına özen gösterin
• Uzun süreli bilgisayar kullanan çocuğunuzu engelleyemiyorsanız mutlaka uzman yardımı alın.

Ebru Demirhan Hakkında
Ebru Demirhan, Dokuz Eylül Üni­versitesi İktisat Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü’nü 1998 yılında bitirdi. Ardından formasyon dersleri ala­rak ilkokul öğretmeni olma hakkı kazandı. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji bölümünü bitirdi. Halen Çocuk Gelişimi lisans ve Psikoloji yüksek lisans öğrencisidir. Özel bir bankada 9 yıl boyunca, farklı birimlerde ve kademe­lerde çalıştı.
Her zaman ilgisini çeken ruhsal ve evrensel bilgiler oğlunun hastalığı sırasında ışık oldu. Hayatını kolaylaştırdı ve aydınlattı. Oğlu Ata Çınar sağlığına kavuştuktan sonra Ebru Demirhan, bu bilgileri aktaran, teknikleri uygulayan olmaya karar verdi. Banka hayatına son verip eğitim­ler almaya başladı. Konunun uzmanlarından çeşitli eğitimler ala­rak beslendi. Kendini geliştirmeye devam ediyor.
Şimdilerde bireysel ve kurumsal deneyimlerini, evrensel bil­gilerini, sezgilerini talep eden kişiler ve firmalara aktarıyor. Uyum ve dengeyi kurma konusunda aracı olmaya çalışıyor. Ku­rucusu olduğu Yaşam Tasarım Merkezi’nde birbirinden farklı çok sayıda çalışmayla şifaya ve iyileşmeye aracılık ediyor.
Demirhan’ın yayınlanan 4.kitabı ‘Çocuğumla Beraber İyileşiyorum’un yanı sıra ‘Yaşamın Gizli Sözleşmesi’, ‘Bedenin Şifa Kapıları’ isimli iki kitabı ve çocuklara yönelik ‘Benim Ailem’ isimli kitap serisi bulunuyor.
Detaylı bilgi için burayı ziyaret edilebilirsiniz.