Nature tarafından yayınlanan bir çalışmaya göre milyonlarca araştırma makalesi, büyük dijital arşivlerde eksik durumda ve gelecekte erişilebilirliği sağlamak için yeterince korunmuyor.
Londra Üniversitesi Birkbeck’te teknoloji ve yayıncılık üzerine çalışan Martin Eve’in gerçekleştirdiği çalışmada, yedi milyondan fazla makale incelendi ve bu makalelerin iki milyondan fazlasının büyük dijital arşivlerde bulunmadığı belirlendi.
Bu makaleler, benzersiz dijital nesne tanımlayıcılarına (DOI) sahip olmalarına rağmen, Portico veya CLOCKSS gibi büyük arşivlerde korunmuyor. DOI’ler genellikle akademik makaleleri ve resmi raporları tanımlamak ve bağlantı sağlamak için kullanılır, ancak bu eksiklikler, dijital bilginin uzun vadeli saklanmasında ciddi açıklar olduğunu gösteriyor.
Eve’in çalışması, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerdeki kurumlar, az gelirli bölgelerdeki üniversiteler ve daha küçük, yeterince finanse edilmeyen akademik dergiler için sorunların daha derin olduğunu vurguluyor. Ayrıca, birçok derginin veya akademik topluluğun sürekli olarak varlığını sürdürememesi de önemli bir etken. 2021’de yapılan bir çalışma, açık erişimli 174 derginin 2000-2020 yılları arasında tamamen web üzerinden kaybolduğunu ortaya koymuştu.
Bu durumun başlıca nedenleri arasında finansman yetersizliği, altyapı eksikliği ve dijital kaynakları arşivlemek için gerekli uzmanlığın olmaması yer alıyor. Bazı kurumlar, içeriği korumak için ücretli arşivleme hizmetlerinden yararlanabiliyor. Örneğin, New York merkezli Portico ve Stanford Üniversitesi’ne bağlı CLOCKSS, bu hizmetleri sunan başlıca kuruluşlar arasında. Ancak bu çözümler, sadece maddi imkanlara sahip olan kurumlar için erişilebilir durumda.
