Türkiye’de her yıl yüz binlerce cep telefonu bozuluyor ve bazıları yangınlara neden olabiliyor. Lityum iyon pilli cep telefonlarının aşırı ısınma ve yangın risklerine dikkat çeken uzmanlar, yangın anında yapılması gerekenler konusunda bilgi sahibi olmanın hayati öneme sahip olduğunu söylüyor.
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, güvenli telefon kullanımı, aşırı ısınma ve yangın riskleri konusuna ilişkin uyarılarda bulunarak, neler yapılması gerektiğini anlattı.
Lityum iyon pilli cep telefonları çalışırken ısı üretiyor
Rüştü Uçan, Türkiye’de yılda yüz binlerce cep telefonunun bozulduğuna dikkat çekerek, “Bunlarla ilgili birtakım yangın olaylarına da rastlıyoruz. Lityum iyon pilli cep telefonları, içerisindeki çipler, grafik kartları ve piller çalışırken ısı üretiyor. Bu tür cihazların normal çalışma sıcaklığı 5-40 derece arasında ancak sıcaklık 50-60 dereceyi aştığında tehlike sınırına giriyor. Bu sınıra gelindiğinde telefonların kendi güvenlik sistemleri devreye girse de kimi durumlarda özellikle sıcak bölgelerde, cep telefonlarının yangın ve patlama riski söz konusu olabiliyor…” dedi.
Isınan telefon buzdolabında soğutulur mu?
Sıcaklık sıfırın altına düşerse de bu pillerde yavaşlama olduğunu ve bunun da kapasite kayıplarına neden olduğunu ifade eden Rüştü Uçan, “Cep telefonunu buzdolabında soğutmak gibi yanlış olan bir tutum içine girmemek gerekiyor” diye konuştu.
Yüzde 80 kuralına dikkat
Güvenli şarj için önerilerde bulunan Rüştü Uçan, “Orijinal şarj cihazları kullanın. Hasarlı şarj cihazlarını kullanmayın, bunları imha edin. Güneş ışınlarının doğrudan geldiği noktalarda telefonunuzu şarj etmeyin. Telefonunuzun aşırı ısındığını fark ederseniz hemen şarjdan çıkarın. Telefonunuzun pilini yüzde 80 dolacak şekilde şarj edin.” şeklinde konuştu.
Yangın durumunda ne yapmalı?
Lityum iyon pilli cep telefonlarında yangın başladığında yapılması gerekenleri anlatan Rüştü Uçan, “Suyla söndürmek mümkün değildir. D tipi yangın söndürücüler kullanılmalıdır, ancak bunlar genellikle evde bulunmaz. Bu durumda, yangınla karşılaştığınızda telefonu güvenli bir şekilde şarj olan yerden alıp kendi kendine yanmasını bırakmalısınız. Bir maşa veya herhangi bir tutucuyla yanan cep telefonunu şarj olan yerden alıp ortamdan uzaklaştırmak gerekli.” dedi.
Cep telefonları güneş altında tutulmamalı
Cep telefonlarının aşırı ısınmaması için yapılması gerekenlere vurgu yapan Rüştü Uçan, şu bilgileri verdi:
“Orijinal olmayan veya hasarlı şarj cihazları kullanma, ekran ve cep telefonu koruyucu kullanmama kurallarına uyulmaz, hava sıcak ve cep telefonu güneş altında ise ciddi yanma, bozulma tehlikeleri oluşur. Isınan hava ile yükselen nem de işin tuzu biberi olur. Koruyucu olsa, pil yanmasa bile güneşin altında uzun süre kalmış bir telefon ekranı, renklerinde zamanla solma ve bozulmalar yaşanabilir. Ekran görüntü kalitesini düşüren bu tür hasarlar genellikle ekranın tamamının değiştirilmesini gerektiren onarımlarla sonuçlanır. Uzun süreli ısınma, cihazın iç bileşenlerine zarar verebilir ve performans düşüklüğüne neden olabilir. Bu da kullanıcının telefonu daha fazla kullanmasına ve maruz kalınan ısınma miktarının artmasına yol açabilir. Ayrıca, batarya ısınması telefonun şarj süresini etkileyerek pil ömrünü kısaltabilir.”
Zaman zaman batarya doluyken telefonun kapanmasının birkaç nedeni olabileceğini de dile getiren Rüştü Uçan, “Telefonunuz aşırı ısınırsa, bataryanın zarar görmemesi için kendini kapatabilir” dedi.
Aşırı ısınmada ne yapılmalı?
Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, aşırı ısınma durumunda yapılması gerekenleri de şöyle sıraladı:
- Telefonun pilini yüzde 80 dolacak şekilde şarj edin.
- Arka planda çalışan uygulamaları kapatın.
- Kullanmadığınız uygulamaları silin.
- Uçak modunu kullanın.
- Güvenilir bir virüs programı indirin.
- Güç tasarrufu modunu kapatın.
