İş yerlerinde psikolojik tacizle mücadelede yeni bir dönem başlıyor. Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile çalışanların haklarını koruyacak güçlü mekanizmalar hayata geçirildi. Mobbinge maruz kalanlar, ALO 170, CİMER ve ilgili resmi kurumlar aracılığıyla daha kolay başvuru yapabilecek. Yeniden yapılandırılan Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu, işverenleri daha sıkı denetleyecek ve kapsamlı eğitim programlarıyla farkındalığı artıracak. Gizlilik esas alınarak yürütülecek süreçlerle hem mağdurların hakları korunacak hem de iş yerlerinde güvenli ve huzurlu bir çalışma ortamı sağlanacak. Bu düzenlemenin, çalışan haklarının korunması açısından kritik bir adım olduğunu vurgulayan KYO Legal Ortak Avukatı Gamze Müge Kan, işverenlerin de bu süreçte sorumluluklarını titizlikle yerine getirmesi gerektiğini belirtiyor.
Mobbing, çalışanların iş yerinde sistematik olarak baskı, aşağılama ve dışlanmaya maruz kalarak motivasyonlarını kaybetmelerine ve psikolojik ile fiziksel sağlık sorunları yaşamalarına neden oluyor. Öyle ki, Türkiye’de Çalışma Hayatı İletişim Merkezi ALO 170’e 2024 yılına kadar mobbing şikayetiyle 145 bin 308 başvuru yapıldı. Bu tablo, iş yerlerinde psikolojik tacizle mücadelenin ne denli önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne sererken, ülkemizde bu soruna karşı güçlü bir adım atıldı ve 2025/3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, 6 Mart 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. Genelge, çalışanların sağlıklı, güvenli ve barışçıl bir çalışma ortamında görev yapmalarını sağlamayı ve toplumsal refahı artırmayı hedefliyor. Özellikle iş yerlerinde mobbing olarak adlandırdığımız, kasıtlı ve sistematik bir şekilde gerçekleşen aşağılama, dışlama, kötü muamele ve yıldırma gibi psikolojik taciz türlerinin önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Psikolojik tacize karşı başvuru mekanizmaları genişletildi
Genelge ile birlikte, iş yerlerinde psikolojik tacize (mobbing) maruz kalan çalışanlar için başvuru mekanizmaları genişletildi. Mağdurlar, bağlı bulundukları kurum veya kuruluşlara başvurabilecekleri gibi, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER), Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu, ALO 170 hattı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu ile Kamu Denetçiliği Kurumu gibi mercilere doğrudan şikâyette bulunabilecek. Farklı başvuru kanallarının sunulması, çalışanların hak arama süreçlerinde karşılaşabilecekleri olası engelleri en aza indirmeyi hedefliyor.
Özellikle mobbing mağdurları için kritik bir başvuru hattı olan ALO 170, yeni düzenleme kapsamında daha etkin hale getirildi. Destek hattında görev yapan psikologlar aracılığıyla çalışanlara hem bilgilendirme hem de psikolojik destek sağlanmaya devam edilecek.
Psikolojik tacizle mücadele kurulu yeniden yapılandırıldı
2011/2 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılarak, 2025/3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu yeniden yapılandırıldı. Kurul, Adalet Bakanlığı, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Kamu Denetçiliği Kurumu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gibi önemli kurumların yanı sıra, işçi, işveren ve kamu görevlileri konfederasyonlarının temsilcilerinden oluşacak. Akademisyenler ve ilgili kuruluşların da katılımıyla, iş yerlerinde psikolojik tacizle mücadele için politika geliştirilmesi, farkındalık artırıcı eğitimler ve araştırmalar yapılması hedefleniyor. Kurulun hazırlayacağı raporlar ve rehberlerle kamuoyu bilinçlendirilecek.
İşveren ve yöneticilere yeni sorumluluklar düşüyor
Yeni genelgeye dair açıklamalarda bulunan KYO Legal Hukuk Bürosu Ortak Avukatı Gamze Müge Kan, “2025/3 sayılı mobbing genelgesi işveren ve yöneticilere önemli sorumluluklar yüklüyor. İşverenlerin, psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek her türlü eylem ve davranıştan kaçınması ve bu konuda ortaya çıkma ihtimali olan her türlü sorunu dikkate alarak önleyici politikalar geliştirmeleri gerekiyor. Ayrıca Genelge ile, iş yerlerinde mobbinge karşı farkındalığın artırılması amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından eğitim ve bilgilendirme programlarının düzenlenmesine ve bu programların yaygın hale getirilmesine özen gösterileceğine değiniliyor. Bu eğitimlerde, çalışanlara hakları ve başvuru mekanizmaları hakkında kapsamlı bilgilendirme yapılması planlanıyor. Toplu iş sözleşmelerine de mobbing ile ilgili önleyici ve koruyucu hükümlerin eklenmesi teşvik ediliyor” dedi.
Psikolojik taciz iddialarının araştırılmasında gizliliğin korunması ve kurumların itibarının zarar görmemesi için titizlikle hareket edilmesi gerektiği vurgulayan Kan, “Soruşturma süreçlerinin hızlı ve dikkatli bir şekilde yürütülmesi zorunlu hale geliyor. Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile iş yerlerinde mobbinge karşı daha etkili bir mücadele mekanizması kurulması bekleniyor. Çalışanların kendilerini güvende hissetmesi ve haklarını etkin bir şekilde savunabilmesi, daha sağlıklı ve verimli bir çalışma ortamı yaratılmasını sağlayacak. İşverenlerin ve yöneticilerin bu konuda alacakları önlemler ve geliştirecekleri politikalar, genelgeye başarılı bir şekilde uyum sağlanması açısından büyük önem taşıyor” ifadelerini kullandı.
