IDDA Başkan Yardımcısı Rashad Khaligov Enteprise Next röportajlarında konuğumuz oldu.
Dijitalleşme ve Dijital Kimlik alanında çok hızlı bir kalknma hareketini girişen Azerbaycan’ın İnovasyon ve Dijital Kalkınma Ajansı (IDDA), Türkiye ile de iyi ilişkiler geliştirmeye devam ediyor. IDDA Başkan Yardımcısı Rashad Khaligov, sorularımızı yanıtladı.
Enterprise Next: Kısa bir süre önce gerçekleştirilen “Türkiye-Azerbaycan BT ve Yazılım Ticaret Heyeti” forumu, Türk ve Azeri bilişim-iletişim teknolojileri şirketleri arasındaki işbirliğinin gelişmesine nasıl katkıda bulundu?
Rashad Khaligov: İnovasyon ve Dijital Kalkınma Ajansı olarak, yakın zamanda gerçekleştirdiğimiz “Türkiye-Azerbaycan Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Ticaret Heyeti” forumundan büyük memnuniyet duyduk. Forum, Türk ve Azeri bilişim-iletişim teknolojileri şirketleri arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesinde son derece önemli bir rol oynadı. Türk Ticaret Bakanlığı, Hizmet İhracatçıları Birliği ve New Generation Management Company’nin işbirliğinde düzenlenen bu etkinlik, hayli önemli bir kilometre taşını teşkil ediyor. Bu etkinlik sayesinde, PASHA Sigorta, PASHA Bank, Azercell ve SOCAR’ın da aralarında olduğu Azerbaycan’ın ileri gelen 10 şirketi ve 15 lider Türk bilişim-iletişim teknolojileri şirketi bir araya geldi. Forum, hem Türk şirketlerin hem de Azeri şirketlerinin değerli diyaloglarda bulunmaları, bilgi alışverişi yapmaları ve gelecekteki iş fırsatlarını keşfetmeleri için yapılandırılmış bir platform sunmuş oldu. “Azerbaycan’da İnovasyon” gibi panellerde, Azerbaycan’ın gelişmekte olan dijital ekosistemi hakkında önemli bilgiler sunulurken, Türk şirketleri de kendi teknolojik inovasyonlarını sergiledi. Bu fikir ve uzmanlık alışverişi salt karşılıklı anlayışı geliştirmekle kalmadı, aynı zamanda olası ortak girişimlere giden yolun da taşlarını döşedi. Bu etkinliği, bilişim-iletişim teknolojilerinde Türk-Azeri işbirliğindeki yeni bir dönemin başlangıcı olarak görüyoruz. Derinlemesine tartışmalar ve ağ oluşturmayı kolaylaştıran forum, her iki ülkenin dijital inovasyon ekosistemlerini güçlendirecek uzun vadeli iş ortaklıkların temelini attı.
Enterprise Next: IDDA’nın ev sahipliğini yaptığı etkinliğe göre, Türk bilişim-iletişim teknolojileri şirketleri Azerbaycan’da ne gibi özel fırsatlar görüyor?
Rashad Khaligov:Forum sırasında, Türk bilişim-iletişim teknolojileri şirketleri Azerbaycan’ın, ürün ve hizmetleri için önemli bir potansiyele sahip bir pazar olduğunu gördü. Ülkenin pazar özellikleri, özellikle de yeni teknolojilerin test edilmesi için ideal büyüklükte olması, Azerbaycan’ı Türk şirketleri için cazip bir seçenek haline getiriyor. Azerbaycan, daha geniş pazarlara yayılmadan önce, inovasyonların pilot uygulamalarının yapılabileceği dengeli bir ortam sunuyor. İnovasyon ve Dijital Kalkınma Ajansı (IDDA) tarafından desteklenen ve devlet teşvikleri ile güçlendirilen süregelen dijital dönüşüm çabaları, büyüme için elverişli bir zemin yaratıyor. Özellikle, Azerbaycan’ın vergi teşvikleri ve ruhsatlandırma konusunda destekler sağlayan Teknopark girişimi, Türk şirketlerinin yoğun ilgisine mazhar oldu. Bu değişen ve gelişen dijital manzara, Türk şirketlerinin finansal teknoloji, telekomünikasyon ve yazılım gibi alanlarda gelişmiş çözümler sunmaları için umut verici bir fırsat olarak değerlendiriliyor. Temelinde iki ülke arasındaki tarihsel ve kültürel bağlarımızın yattığı bu olumlu ilişkimiz, dijital dönüşümdeki ortak hedefler doğrultusunda daha da güçlendiriliyor. CloudOffix gibi Türk şirketleri ürünlerini, büyüme stratejilerine uygun olan ve iş geliştirmeye elverişli, işbirliğine açık bir altyapı sunan Azerbaycan pazarına da sunma fırsatları için heyecan duyuyor.
Enterprise Next: İnovasyon ve Dijital Kalkınma Ajansı (IDDA), Azerbaycan’ın dijital devlet ve toplumu geliştirme sürecinde ne gibi kritik roller üstleniyor?
Rashad Khaligov:Azerbaycan’ın dijital dönüşümünü yönlendirme sürecinde ajansımızın öncü bir rol oynadığının altını çizmeliyim. 2021 yılında Dijital Kalkınma ve Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde kurulan IDDA, sağlam bir dijital devlet ve toplum inşa etmeyi misyonu olarak benimsedi. Çalışmalarımız kamu hizmetlerini modernize etmeye, inovasyonu teşvik etmeye ve gelişmiş dijital çözümleri çeşitli sektörlerde entegre etmeye yoğunlaşıyor.
Oynadığımız rol, dijital devlet çerçevesini teşvik etmeyi içeriyor ve bu son derece önemli bir husus. Sözgelimi 400’den fazla elektronik hizmeti merkezi olarak sağlayan mygov platformu, vatandaşların devletle etkileşimlerini daha verimli ve şeffaf bir hale getiriyor ve aynı zamanda bürokratik gecikmeleri azaltmada ve erişilebilirliği artırmada son derece önemli bir rol oynuyor. Buna ilave olarak, IDDA, yetenek geliştirerek ve inovasyonu teşvik ederek bilişim-iletişim teknolojileri ekosistemini de destekliyor. Kamu sektörü çalışanları ile özel sektör çalışanları arasında dijital becerileri artırmaya yönelik programlar yürütüyor ve bu sayede Azerbaycan’ın işgücünün dijital ekonomide başarılı olması için gerekli donanımları kazanmasını temin ediyoruz. Uluslararası iş ortaklıklarımızın örneklerini teşkil eden Türkiye-Azerbaycan Bilişim-İletişim Teknolojileri Forumu gibi etkinlikler, küresel uzmanlığı ve teknolojiyi yerel ekosistemimize entegre etmemize olanak tanıyor.
Enterprise Next: IDDA’nın mygov platformu, Azerbaycan vatandaşlarına yönelik dijital kamu hizmetlerini ne şekilde iyileştiriyor?
Rashad Khaligov:IDDA tarafından geliştirilen mygov platformu, Azerbaycan’ın dijital dönüşümünün temel taşlarından birini teşkil ediyor. Tek ve entegre bir dijital arayüz sunan bu platform, vatandaşların devlet hizmetlerine daha kolay bir şekilde erişmesini sağlıyor. mygov platformunun en önemli avantajı ise, idari süreçleri kolaylaştırabilmesidir. Vatandaşlar çeşitli işlemleri çevrim içi olarak tamamlayabilir. Yani platform, fiziksel evrak işleri ihtiyacını ve devlet dairelerine defalarca gitme gereksinimini ortadan kaldırıyor. Bu sistem kolaylık sağlamasına ilave olarak, vatandaşların verilerinin ne zaman ve nerede paylaşıldığını takip etmelerine olanak tanıması sayesinde veri güvenliğini de artırıyor. Bunların yanı sıra, mygov, vatandaşların kimliklerini güvenli bir şekilde, kimlik kartı olmaksızın doğrulamalarını sağlayan bir dijital kimlik özelliğini içeriyor. Bu da kamu yönetimini modernize etme ve evrak işlerini azaltma stratejimizle uyumlu bir adım. mygov’un 2024 yılında WSIS Ödülü alması da dahil olmak üzere uluslararası alanda kazandığı tanınırlık, kamu hizmetlerini inovatif teknoloji yoluyla iyileştirme taahhüdümüzü ve platformun ne kadar etkili olduğunu gözler önüne seriyor.
Enterprise Next: Azerbaycan’ın dijitalleşme alanındaki yakın zamanda başlattığı girişimleri, özellikle de mygov platformu aracılığıyla dijital kimlik uygulamasının başlatılması sürecini bizim için detaylandırabilir misiniz?
Rashad Khaligov:Azerbaycan, dijitalleşme alanında önemli girişimlerde bulundu. mygov platformu üzerinden sunulan dijital kimlik uygulaması ise, bu girişimler arasında en dönüştürücü olanlardan biri. 2024 yılı Haziran ayında yasallaştırılan yeni dijital kimlik sistemi, vatandaşların kamu hizmetleri ve özel işletmelerle kurduğu etkileşimi kökten değiştirmeye hazır. Bu girişim sayesinde vatandaşlar; kimlik kartları, doğum belgeleri ve evlilik cüzdanları gibi kimlik belgelerine doğrudan mygov platformu üzerinden erişebilecekler. Yasal olarak fiziksel belgelerle eşdeğer olduğu kabul edilen bu belgelerin dijital versiyonları, kimlik doğrulama süreçlerinde büyük bir değişimi de beraberinde getirecek. Dijital kimlik sistemi, kamu hizmetlerini ve idari süreçleri tamamen dijitalleştirmeyi hedefleyen daha geniş bir dijital stratejinin parçasını teşkil ediyor. Vatandaşlar ile devlet kurumları arasındaki etkileşimleri daha basit bir hale getiren bu sistemin; iş süreçlerini hızlandırması, veri güvenliğini artırması ve kağıtsız ortamları teşvik etmesi bekleniyor. Bu yenilikler, Azerbaycan’ı dijital yönetişim alanında lider konumuna getirirken, ülkenin bölgede dijital inovasyon merkezi olma hedefine ulaşma çabalarına da katkıda bulunuyor.
Enterprise Next: Dijital kimlik sisteminin Azerbaycan’daki işletmeler ve devlet prosedürleri üzerinde ne gibi etkiler yaratması bekleniyor?
Rashad Khaligov:mygov platformu aracılığıyla sunulan dijital kimlik sisteminin, hem işletmeler hem de devlet prosedürleri üzerinde derin bir etkisi olacağı öngörülüyor. İşletmeler açısından, bu sistem kimlik doğrulama işlemlerini kolaylaştıracak ve fiziksel belgelere ve evrak işlerine olan ihtiyacı azaltacak. Özellikle bankacılık, telekomünikasyon ve e-ticaret gibi sektörlerde operasyonel verimliliği artıracak. Devlet süreçleri ise bürokrasinin azaltılmasının, hizmetlerin daha hızlı sağlanmasının ve şeffaflığın artmasının faydalarını görecek. Vatandaşların bilgilerine gerçek zamanlı erişebilmesi, daha hızlı karar verme süreçlerine olanak tanıyarak gecikmeleri azaltacak. Bunlara ilave olarak, sistemin fiziksel belgelerle ilişkili riskleri minimuma indirerek veri güvenliğini iyileştirmesi de bekleniyor. Bu da vatandaşlar, işletmeler ve devlet kurumları arasında güvenin tesis edilmesine katkı sağlayacak. Genel olarak, dijital kimlik sistemini, çeşitli süreçleri basit bir hale getirip hızlandırarak daha verimli, güvenli ve dijital olarak kapsayıcı bir toplumu teşvik etmeye yönelik bir adım olarak görüyoruz.
Enterprise Next: IDDA’nın Türkiye ile Azerbaycan arasında dijital sektör ve inovasyon sektöründeki işbirliğini sağladığını biliyoruz. Bu işbirliği iki ülke arasındaki daha geniş kapsamlı stratejik ilişkiyi ne şekilde yansıtıyor?
Rashad Khaligov:Dijital sektör ve inovasyon sektöründe Türkiye ile Azerbaycan arasında IDDA aracılığıyla sağlanan işbirliği, daha geniş kapsamlı stratejik ilişkilerimizin bir örneğini teşkil ediyor. Tarihi, kültürel ve ekonomik bağlarımızı temel alan bu ortaklık, dijital dönüşüm ve teknolojik ilerleme alanlarını da kapsıyor. BT ve Yazılım Ticaret Heyeti forumu gibi etkinlikler, ülkelerimizin ticari ilişkileri güçlendirdiğini ve bilişim-iletişim teknolojileri ve finansal teknolojiler gibi gelişmekte olan sektörlerde büyümeyi teşvik ettiğini kanıtlıyor. Türkiye’nin kilit bir ortak olarak, Azerbaycan’ın ise dijital teknoloji alanında büyüyen bir merkez olarak modernizasyona ve inovasyona olan ortak bağlılığını gözler önüne seriyor. Azerbaycan, Türkiye için Kafkaslar ve Orta Asya pazarlarına açılan önemli bir kapı sunuyor. Türkiye’nin sağladığı teknolojik uzmanlık ve yatırımlar ise Azerbaycan için, dijital inovasyonda bölgesel bir lider olma hedefimize ulaşma sürecimizi destekliyor. Bu karşılıklı işbirliği, ekonomik temellerimizi güçlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda çok boyutlu stratejik ittifakımızı da pekiştiriyor.
