Ülkemizde 1999 yılı itibariyle hızlanmaya başlayan e-ticaret çok başlı olarak gelişmesini sürdürüyor. Bu durum hem tüketici hem de üretici açısından birçok sorunu da beraberinde getirdi.
Konuyla ilgili olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü bünyesinde kısa adı ‘ETBİS’ olan Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların kayıt altına alınması, e-ticaret verilerinin toplanması ve bu verilerin işlenerek istatistiksel bilgilere dönüştürülmesi amacıyla oluşturulan bilgi sistemini kurdu. Bu sistem e- ticaret verilerini her adımda toplayarak bir denetim ve değerlendirme mekanizması oluşturmayı hedefliyor.
Bu nedenle Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bazı sivil toplum kuruluşları ile de iş birliği yapıyor. Bu kurumların başında EDER yani Elektronik ticaret alt yapı sağlayıcıları derneği geliyor. Konuyla ilgili olarak EDER Başkanı Süleyman Zafer Kuzu şunları söylüyor: “ ETBİS’in kuruluma amacı e-ticaret hacmini ölçmek ve istatistiklerini tutabilmek. Ayrıca kayıtlı e-ticaret siteleri oluşturabilmek. Kaydedilmeyen e-ticaret siteleri bazı yasal sorumluluklardan muafmış gibi davranabiliyorlar idi. Örneğin siz fiziki bir mağazadan alışveriş yaptığınızda bunu iade ve değişim prosedürleri sanal mağazada internetten değişim prosedürleri ve telefon ile verilen siparişlerde de iade ve değişim süreçleri bir birinden farklı. Bu konuyu biraz daha açmak gerekirse. Fiziki bir mağazadan aldığınız ürünü sadece değiştirebilirsiniz. İnternetten satın aldığınız bir ürünü ise kayıtsız şartsız iade edebilirsiniz. Fakat bu site yasal sorumluluklarını yerine getirmişse bu olabilir. İşte bu noktada ETBİS devreye giriyor. İlk hedefi veri toplama gibi görünse de ETBİS e- ticaret ortamında güven sağlayıcı bir unsur olarak ortaya çıkıyor. Yani tüketici artık ETBİS üyesi e- ticaret sitelerini tercih etmeli. Öte yandan ETBİS kuruluşu ile haksız rekabeti de ortadan kaldıracak. ETBİS’in içinde e-ticaret siteleri mal ve hizmetten başlayarak, ödeme türleri, altyapı sağlayıcıları, banka ilişkileri, depoları veri tabanı bilgileri, sahiplik ve şirket bilgileri esas veri olarak toplanıyor. Her e-ticaret sitesi www.eticaret.gov.tr adresine girerek ortalama beş dakikalık bir işlem ile ETBİS sistemine kayıt olmak zorunda. ETBİS, e-ticaretin tüm paydaşlarından veri akışı sağlamak içinde bazı zorunluluklar getiriyor. Örneğin bir e-ticaret yazlımı satan şirketi ya da bir ödeme sistemleri üzerine bir şirket, birinci derecede ETBİS’e kayıt olmak zorunda. Bu tip şirketlerin müşterileri ilgili yani nihai kullanıcıların bilgilerini kümülatif olarak topluyor.”
ETBİS e-ticarete güç verecek
EDER Başkanı Süleyman Zafer Kuzucu, bu konuda da şunları söylüyor: Düzenleyicisi olmayan hiçbir sektörün gelime ve var olması mümkün değildir. ETBİS e-ticaret’in ülkemizde ciddi şekilde önünü açacak. Bu alanda faaliyet gösteren merdiven altı şirketlerini tamamını yok edecek. Birçok noktadan toplanacak olan veriler sayesinde hangi noktaya ne kadar destek gerekiyor o belirlenecek. E-ticaretin tıkandığı yerler belirlenecek. E-ticaret girişimcilerinin nerde ve nasıl davrandıkları belirlenecek ve onlara akademik bilgi desteği verilecek. Biz de EDER olarak ETBİS projesini destekliyoruz. Bu konuda tüm üyelerimizle birlikte çalışmalara katılıyoruz. İyi sonuçlar çıkacağına ve ülke olarak e-ihracat konusunda önemli adımlar atacağımıza inanıyoruz.
