Meta veri deposu için birçok potansiyel kurumsal ve endüstriyel uygulama mevcut.
Yazan: Nokia Türkiye Ülke Müdürü Erensoy Bilgin
Ürün tasarımının hızlı takibi, endüstriyel meta veri deposu olarak bilinen unsurun potansiyel kullanım örneklerinden yalnızca biridir. Sanal çalışmanın gittikçe kabul görmesi ile birlikte hızlı teknolojik ilerlemeler, her türlü şirketin daha hızlı, daha verimli ve daha düşük maliyetlerle çalışmak için meta veri deposu teknolojilerini kullanmaya başladığı anlamına geliyor.
Ayrıca ortaya çıkan kullanım örneklerinden bazıları belirli sektörler için değerliyken, diğerleri geniş, sektörler arası çekiciliğe sahip. Günümüzde zaten ticari kullanımda veya kullanılmak üzere olan 6 örneği aşağıda;
1. Ürün tasarımı ve mühendisliği
BMW, yeni ürünlerin tasarımını ve prototip hazırlanmasını hızlandırmak için artırılmış gerçeklik (AR) kullanan tek üretici değildir. Çözümünün 3B grafikleri yayınlamak ve bunlar üzerinde çalışmak için BMW tarafından kullanıldığı, Holo-Light genişletilmiş gerçeklik (XR) yayın şirketinin kurucu ortağı olan Luis Bollinger, bunun ürün geliştirme maliyetlerini azaltmak ve pazara sunma süresini kısaltmak isteyen şirketler için giderek daha cazip bir seçenek haline geldiğini söyledi ve ekledi; “Artırılmış Gerçeklik Mühendislik Alanımız AR3S, mühendislerin kendi 3B CAD modellerini görselleştirmelerine ve onlar üzerinde işbirliği içinde çalışmalarına olanak tanımakta. Verilerinizi bir AR alanında görselleştiriyorsunuz ve çalışanlar bu model üzerinde etkileşime girmek için bir araya geliyor. Tasarım incelemeleri, montaj kontrolleri yapıyorlar ve bunu eğitim için kullanıyorlar.”
Ayrıca, 3B grafiklerin dayanıklılığını maliyet tasarrufunun bir itici gücü olarak öne sürüyor. Fiziksel prototipler çok fazla işlendikten sonra bozulabilirken, sanal muadilleri herhangi bir bozulma yaşanmaksızın ardı ardına kullanılabiliyor.
2. Uygulamalı eğitim
Meta veri deposu teknolojileri için en açık ve en yaygın şekilde uygulanabilir kullanım alanlarından biri eğitimdir. (Ayrıca, en ilgi çekici meta veri deposu kullanım örnekleriyle ilgili anketimizde de en üst sırada yer almıştır – grafiğe bakın). Özellikle sanal gerçeklik (VR), merkezi bir eğitim lokasyonuna seyahat etmenin yol açtığı masraflar ve aksama süresi olmadan çalışanları bir araya getirebilmektedir.
Bu, Nokia’nın VR unsurunu çalışanları video konferans araçlarında bir araya getirmenin doğal bir gelişimi olarak görmeye başladığı 2021 yılından beri uyguladığı bir stratejidir. Video konferans üzerinden eğitim büyük çapta tek yönlü olabilirken, VR öğrenmeyi çok daha pratik, uygulamalı bir deneyim kılmaktadır.
Nokia People Services Dijitalleştirme Birimi Başkanı Gilberto Serra, video oyunları geliştirmek için 3B motorla oluşturulmuş bir VR eğitim ortamı olan Nokia Learning Space’in geliştirilmesine öncülük etti.
Ayrıca Learning Space üzerinden eğitim, yalnızca fiziksel bir alanda fiziksel nesnelerle gerçekleşen etkinliklerin sanallaştırılması ile ilgili değil. VR ve AR eğitimi bir adım daha ileri gidebilir ve eğitim amacıyla görünmez olanı görünür kılabilir.
3. Ameliyat planlama ve destek
Ağustos 2022 tarihinde Bernardo ve Arthur Lima adlı Brezilyalı yapışık ikizleri ayırmak için yapılan çarpıcı bir VR yönetimli ameliyat, meta veri deposu teknolojilerinin sağlık hizmetlerine dair potansiyelini ortaya koydu.
Cerrahların uzaktan ameliyat yapabilmesine hâlâ çok uzak olsak da, Holo-Light müşterisi Enhatch tarafından sunulanlar gibi ameliyat odaklı VR ve AR çözümleri ameliyathanede değerini kanıtlamaya başladı.
Enhatch sanal bir eğitim odası temin etmek için VR teknolojisini kullansa da Bollinger, yönetmelikler izin verdiği zaman AR teknolojisinin canlı ameliyatta değer sağlayacağını söylüyor. Cerrahlar, ilgili vücut kısmının sanal bir görüntüsünün gerçek olanın üzerine bindirilmesi yoluyla ameliyata hazırlanırken planladıkları insizyonları ve hareketleri takip edebiliyorlar.
4. Çalışan oryantasyonu
Meta veri deposu için salgın sırasında ortaya çıkan bir başka kullanım örneği de çalışan oryantasyonudur. Artık uzak ve coğrafi açıdan dağınık bir şekilde faaliyet gösteren daha fazla ekip olması nedeniyle, yeni çalışanların kendilerini iyi karşılanmış ve kapsanmış hissetmelerini sağlamak giderek zorlaşmaktadır.
Nokia çalışanı Gilberto Serra, bunun VR’ın yardımcı olabileceği bir alan olduğunu düşünüyor. Serra; “Ekip tüm dünyaya yayılmış durumdayken insanlar arasında bağlantılar kurmak çok zor. Standart Teams veya Zoom deneyiminin ötesinde, farklı türlerde meta veri deposu deneyimlerinin fayda sağlayabileceği yer burası.” dedi.
5. Uygulamalı çalışma için sanal hizmetler
Özellikle AR için çok güçlü bir kullanım örneği olarak, kurtarma görevlileri, saha teknisyenleri veya itfaiyeciler gibi alışılmadık ve teknik açıdan zorlu olan uygulamalı işlerle uğraşan kişiler için sanal rehberlik temin edilmesi gösterilebilir. Sanal katmanlar, onlara ne arayacakları, nereye odaklanacakları ve görevi başarıyla nasıl tamamlayacakları konusunda hayati bilgiler sunabilir.
Örneğin Bosch, satış sonrası servislerine ön camı değiştirdikten sonra sürücü destek sensörlerini yeniden ayarlamak gibi, araçlarda uzman bakım ve onarım görevlerinin nasıl gerçekleştirileceği konusunda rehberlik eden bir AR uygulaması geliştirmiştir. Bunun gibi rehberli yardımların belirli görevleri yerine getirmek için harcanan zamanı yüzde 15’e kadar azaltılabileceği tahmin edilmektedir.
6. Ağ kurma, sosyalleşme ve yaratıcılık
Salgın sırasında keşfettiğimiz üzere, iş bizim için elimizdeki göreve devam etmekten daha önemli bir unsur. Birçoğumuz, kahve makinesinin başında rastgele karşılaşmalardan iş arkadaşlarıyla dışarı çıkma ihtimaline kadar iş yerinin sosyal yönünü özlediğimizi fark ettik. Meta veri deposu, iş tabanlı sosyalleşmeyi daha anlamlı hale getirebilir mi?
Bu fikre sahip şirketlerden biri Wunderman Thompson Intelligence, yani küresel pazarlama ajansı Wunderman Thompson’ın kurum içi beyin takımı. Küresel direktör Emma Chiu, Nokia dijital yayını sırasında şunları söyledi: “[Salgın sırasında] ihmal edilen bir şey, bu sosyal mevcudiyet duygusu. Microsoft ve Meta gibi platformlar, bu sosyal mevcudiyeti sunan çalışma ortamları yaratmaya çalışıyor.”
Yaklaşan devrime hazır olun
Yukarıdaki kullanım örnekleri, meta veri deposunun artık yöneldiğimiz bir şey olmadığını gösteriyor. Günümüzde bu zaten uygulanmakta ve şimdiden daha düşük maliyetler, daha hızlı pazara çıkış süresi ve daha geniş kapsayıcılık hissi gibi avantajlar sunuyor.
Çoğu işletme de bunun farkına varmış vaziyette: Araştırdığımız B2B şirketlerinin üçte ikisi şu anda kendilerini bunun olasılıkları hakkında eğittiklerini söylerken, yüzde 5’i meta veri deposu teknolojilerine ve uzmanlığına şimdiden yatırım yapan erken uyarlayıcılar olduklarını bildirdi.
Yeni kullanım örneklerinin sürekli ortaya çıkması ve hızla gelişen meta veri deposunun kolaylaştırıcı teknolojileri ile, AR gözlüklerinin iş yerinde bugün dizüstü bilgisayarlar ve akıllı telefonlar kadar yaygın hale gelmesi uzun sürmeyebilir. İyive yaklaşmış olan meta veri deposu devrimine hazır olmak isteyen işletmeler ve CSP’ler için planlamaya başlama zamanı geldi.
