KPMG’nin yayımladığı “Venture Pulse” raporuna göre küresel çapta girişim yatırımları 2022 yılının dördüncü çeyreğinde üst üste dördüncü düşüşünü sürdürdü. 7 bin 641 yatırım işleminin gerçekleştiği son çeyrekte toplam yatırım miktarı 75,6 milyar dolara geriledi. En fazla girişim yatırımı çeken 10 şirketten 6’sı Çin, 3’ü ise ABD merkezli şirket oldu. Alternatif enerji ve elektrikli araçlar tüm bölgelerdeki yatırımcıların en önemli önemli ilgi alanı olurken raporda ayrıca küresel çapta önümüzdeki birkaç çeyrekte bazı unicorn girişimlerinin başarısız olabileceği uyarısında da bulunuldu.
KPMG’nin girişim sermayesi piyasasının karşılaştığı temel eğilimleri, fırsatları ve zorlukları ortaya koyan Venture Pulse raporu yayımlandı. Rapora göre küresel çapta girişim yatırımları (VC) geçen yılın son çeyreğinde üst üste dördüncü düşüşünü sürdürdü. 7 bin 641 yatırım işleminin gerçekleştiği dördüncü çeyrekte toplam yatırım miktarı ise 75,6 milyar dolar oldu.
Alternatif enerji ve elektrikli araçlar geçen yılın dördüncü çeyreğinde tüm bölgelerdeki yatırımcıların en önemli önemli ilgi alanı oldu. Çin merkezli GAC Aion 2,56 milyar dolar, ABD merkezli TerraPower 830 milyon dolar ve Form Energy 450 milyon dolar, Çin merkezli SPIC Hydrogen Energy 631 milyon dolar ve Voyah Car Technology 631 milyon dolar, Estonya merkezli Sunly 196 milyon dolar ve Belçika merkezli Tree Energy Solutions 129 milyon dolar fon topladı. B2B çözümleri ile sağlık ve biyoteknolojinin yanı sıra fintech de küresel çapta VC yatırımcıların ilgisini çekemeye devam etti.
Raporu değerlendiren KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Danışmanlığı Şirket Ortağı Gökhan Kaçmaz, “Güçlü fon toplama faaliyetlerine rağmen 2022 yılı küresel olarak girişim sermayesi yatırımları açısından zorlu bir yıl oldu. Tüm bölgelerdeki girişim yatırımları bir önceki çeyreğe göre düşüş gösterdi. Ukrayna’da devam eden savaş, yükselen faiz oranları, yüksek enflasyon seviyeleri ve küresel resesyon endişeleri bir araya gelerek özellikle yılın ikinci yarısında yatırımları azalttı. 2023 yılının ilk çeyreğine girdiğimiz şu günlerde piyasalardaki belirsizlik nedeniyle küresel çapta girişim yatırımlarının durgun kalması bekleniyor.” dedi.
Mega yatırımların çoğu Çin merkezli şirketlere yapıldı
Raporda yer alan verilere göre Amerika kıtası geçen yılın son çeyreğinde küresel çapta VC yatırımlarından en büyük payını almaya devam ederken ABD bu yatırımların büyük çoğunluğunu oluşturdu. Asya, aynı çeyrekte altı adet 500 milyon dolar ve üzeri mega yatırım çekmesine rağmen uzak ara ikinci sırada yer aldı. Avrupa, 2022 yılının üçüncü çeyreğine kıyasla yaklaşık yüzde 40’lık bir düşüşle VC yatırımlarında en keskin düşüşün yaşandığı bölge oldu. 500 milyon doların üzerindeki mega yatırımların çoğunluğu Çin merkezli şirketlere yapıldı. GAC Aion 2,56 milyar dolarlık yatırım çekerken SHEIN 1 milyar dolar, SPIC Hydrogen Energy 631 milyon dolar, Voyah Car Technology 631 milyon dolar, ESWIN Material 562 milyon dolar ve Fei Hong Technology 537 milyon dolar fon topladı.
Şirketler nakit tutarken maliyetleri düşürmeye odaklandı
Dördüncü çeyrekte çok sayıda küresel teknoloji şirketi, başta personel sayısını ve gayrimenkul varlıklarını azalmak olmak üzere önemli maliyet düşürme önlemleri açıkladı. Girişim sermayesi piyasasında da maliyetleri düşürme çabaları görüldü. Girişimler nakitlerini korumak, yeni finansman turlarını ertelemek ve yatırımcılarının daha verimli olmaları yönündeki baskılarına yanıt vermek için çalışmalar yaptı. Maliyet azaltmaya öncelik verilmesi, çok çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren şirketlere de yayıldı.
Enerji sektörü küresel girişim yatırımcılarının ilgi odağında
2022 yılında, enerjide bağımsızlığa öncelik vermeye başlayan hükümet politikaları ve artan enerji maliyetleri karşısında enerji alternatiflerine yönelen çok sayıda şirketin etkisi nedeniyle, küresel girişim sermayesi yatırımcılarının enerjinin her alanına olan ilgisi çok hızlı bir şekilde arttı. Dördüncü çeyrekte alternatif enerji araçları, batarya teknolojileri ve alternatif enerji üretim ve dağıtım teknolojileri de dahil olmak üzere çok sayıda enerji alt sektörü büyük ölçekli yatırımlar çekti. Ayrıca temiz teknoloji ve ESG ile ilgili çözümler de VC yatırımcılarından yoğun ilgi gördü.
2023 yılının ilk çeyreğinde takip edilecek trendler
Rapora göre bu yılın birinci çeyreğinde küresel çapta girişim sermayesi piyasasının zorlanmaya devam etmesi ve en çok tüketici odaklı işletmelerin zorlanması bekleniyor. Özellikle ABD’de halka arz kapısı muhtemelen 2023 yılında kapalı olacak. Şirketlerin nakitleri azaldıkça, muhtemelen düşük değerlemeler üzerinden yatırım turları artacak, birleşme ve satın alma faaliyetlerinde artış olacak. Küresel çapta önümüzdeki birkaç çeyrekte bazı unicorn girişimlerinin başarısız olma ihtimali de söz konusu. Avrupa’da devam eden enerji krizinin yanı sıra sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği ile ilgili endişeler göz önüne alındığında, yatırımcıların alternatif enerji teknolojileri, elektrikli ve hidrojenle çalışan araçlar ve batarya depolama üzerine büyük yatırımlar yapmaya devam etmesiyle enerji sektörü muhtemelen gündemde kalmayı sürdürecek. Küresel çapta siber güvenlik, B2B çözümleri, sağlık ve biyoteknoloji, regülasyon teknolojileri (regtech) ve askeri uygulamalar VC yatırımları için cazip alanlar olmaya devam edecek. Yapay zekâ yatırımlarının da uzun vadede artması bekleniyor.
2022 yılı 4. çeyrekte en büyük 10 küresel finansman
| Şirket | Yatırım | Merkez | Sektör | |
| 1 | GAC Aion | 2,6 milyar dolar | Çin | Otomotiv |
| 2 | Anduril | 1,5 milyar dolar | ABD | Havacılık & Savunma |
| 3 | SHEIN | 1 milyar dolar | Çin | Perakende |
| 4 | TerraPower | 830 milyon dolar | ABD | Temiz Enerji |
| 5 | SPIC Hydrogen Energy | 631 milyon dolar | Çin | Temiz Enerji |
| 6 | Voyah Car Technology | 630,8 milyon dolar | Çin | Temiz Enerji |
| 7 | Group14 Technologies | 614 milyon dolar | ABD | Temiz Enerji |
| 8 | ESWIN Material | 562,1 milyon dolar | Çin | Yarı iletkenler |
| 9 | Fei Hong Teknoloji | 537,5 milyon dolar | Çin | Robotik |
| 10 | Einride | 500 milyon dolar | İsveç | Otomotiv |
